TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tekirdağ Şubesi, Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye’de gıda fiyatlarına olumsuz yansıyacağının altını çizerken kısa bir süre içinde özellikle gıdada büyük zamlar ile karşılaşabileceğimizin sinyalini verdi.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tekirdağ Şubesi’nden yapılan açıklamada Türkiye’nin tahıl ithalatçısı olduğu iki ülkenin savaşının gıda fiyatlarına olumsuz etkisi değerlendirilirken şunlar ifade edildi:
“YÜZDE 10 İLA 20 CİVARINDA BİR ARTIŞ OLABİLİR”
“Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın ayrılıkçı Donbass bölgesinde askeri operasyon başlatmasının, Türkiye’de gıda fiyatlarını olumsuz etkileyecektir. Türkiye’nin bu iki ülkenin tahıl ithalatçısı olması ve savaş nedeniyle ithalatta sorun yaşanacak olması riski başta ekmek olmak üzere gıda fiyatlarını artırıcı etki yapabilir. Rusya ile Ukrayna arasındaki krizin Karadeniz`e sıçraması beraberinde buğday ticaretinde aksaklıklara neden olacağından küresel buğday ve navlun fiyatlarında yüzde 10 ila 20 civarında bir artışa neden olabilecektir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’nin tahılda kendine yeterliliğin gerilemesi, bu iki ülkeden yapılan ithalatı daha önemli hale getiriyor. TÜİK verilerine göre ekmeklik buğdayda yeterlilik oranı yüzde 82, buğday genelinde yüzde 89, mısırda yüzde 75 civarında seyrediyor. İki yıl önce yüzde 100’e yakın seyreden bu oranların, tarımsal kuraklığın etkisiyle daha da düşmesi öngörülüyor.
RUSYA’DAN EN FAZLA TARIM ÜRÜNÜ İTHAL EDEN ÜLKE TÜRKİYE
Türkiye yağlı tohum ithalatını ağırlıklı olarak Ukrayna, hububat ithalatını ise Rusya`dan temin ediyor. 2021’de toplam buğday ithalat miktarının yüzde 86,6’sı Rusya ve Ukrayna`dan yapıldı. Bunun yanı sıra arpa ithalat miktarının yüzde 79,4’ü, ayçiçeği ithalat miktarının yüzde 11,4’ü ve soya ithalat miktarının ise yüzde 13,3’ü yine bu iki ülkeden gerçekleşti.
Türkiye aynı zamanda, Rusya’dan en fazla tarım ürünü ithal eden ülke olarak dikkat çekiyor.
Rusya, geçen yılki buğday ihracatını yıllık bazda yüzde 8,5 artarak 8,8 milyar dolara çıkarmıştı. Bu ihracatın 1,8 milyar doları ise Türkiye’ye yapılmıştı. Yani geçen yıl Türkiye, Rusya’dan 1,8 milyar dolarlık 6,7 milyon ton buğday ithalatı yaptı.
Ukrayna ise dünyanın en büyük 5’inci buğday ihracatçısı olarak öne çıkıyor. Ukrayna, buğday ihracatının yüzde 95’ini de Karadeniz üzerinden gerçekleştiriliyor. “Ukrayna ve Rusya’nın; Türkiye’nin gıda ithalatında payı yüzde 40, yurt dışı inşaat işlerinde payı yüzde 50, turistlerin yüzde 30’u bu iki ülkeden… Dolayısıyla gıda enflasyonu Rusya ile Ukrayna savaşından olumsuz etkilenebilir”
“TÜRKİYE’DE İÇ PİYASADA İHTİYAÇ DUYULAN 20 MİLYON TON BUĞDAYIN OLDUKÇA ALTINDA BİR ÜRETİM GERÇEKLEŞTİ”
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Türkiye’de iç pazarda buğday arzında sıkıntı yaratmayacağı ve fırıncılar gibi esnaflarımız başta olmak üzere sektörde kesinti meydana gelmeyecektir. Ülke genelinde buğdayla ile ilgili bir sıkıntı olmayacaktır. Ayrıca, Türkiye’deki ihracatçı firmaların da buğday stokları var. İhracat ürünlerinde kullanılacak buğdayda bir sıkıntı yaşanması durumda Toprak Mahsulleri Ofisi’nin de piyasaya müdahale edebilecek stokları bulunmaktadır. Türkiye’de iç pazar için yıllık ortalama 20 milyon ton buğdaya ihtiyaç duyuluyor. Ancak TÜİK’in 2021 bitkisel üretim verileri, üretimdeki düşüşü gözler önüne sermesi bakımından önemli. Türkiye’nin 2021’deki buğday üretimi, bir önceki yıla göre yüzde 13,9 oranında azalarak yaklaşık 17,7 milyon tona düşmüştü. Buğday üretiminin 15 milyon tonun altına kadar düşmüştü. Yani iç piyasada ihtiyaç duyulan 20 milyon ton buğdayın oldukça altında bir üretim gerçekleşti. Rusya’nın Ukrayna işgalinin ekmek ve gıda fiyatlarını artırıcı etki yapmasından korkulması da bu yüzdendir.
“SAVAŞ TÜRKİYE TARIMINI OLUMSUZ ETKİLEYECEKTİR”
Öte yandan, TÜİK verilerine göre bitkisel üretimdeki diğer ürünlerin üretimleri şöyle olmuştu: 2021’de arpa üretimi yıllık yüzde 30,7 oranında azalarak yaklaşık 5,8 milyon tona, çavdar üretimi yüzde 32,4 oranında azalarak 200 bin tona gerilemişti. Rusya ve Ukrayna arasındaki buhrandan dolayı ithalatta sorun çıkması, başta ekmek olmak üzere gıda fiyatlarını olumsuz etkileyecektir. Ürün bulunamaması önemli ölçüde buğdayın işlenmiş ürünlerinin ihracatının kısıtlanmasına ve fabrikalarının çalışmamasına sebep olacaktır. Bunun tedbirlerinin şimdiden alınması gerekiyor. Türkiye’nin tahıllarda kendine yeterliliğinin azaldığı süreçte, artan nüfusun ihtiyacı ithalatla karşılanmaktadır. Ukrayna-Rusya arasındaki savaş, bu iki ülkenin tahıl ithalatçısı olmamız nedeniyle Türkiye tarımını olumsuz etkileyecektir.
Kalıcı çözüm yerli üretim koşullarını iyileştirerek tahılda yeniden kendimize yeterli duruma gelmektir. Arz açığını yerli üretimle karşılamak için ise ilkbahar ekimleri öncesi mazot, gübre tohum, ilaç, sulama suyu maliyetlerini ivedilikle somut önlemlerle düşürmek, destek miktarını ek bütçe ile artırıp yılı içinde ödemek, hububata maliyetinin üzerinde alım fiyatını önceden açıklayıp alım garantisi vermekle mümkündür.
TEKİRDAĞ CANLI HABER